Objawy choroby przyzębia, takie jak obrzęk dziąseł, ból i cofanie się dziąseł, przemieszczanie się zębów i nieprzyjemny zapach z ust, głęboko wpływają na fizyczne, społeczne i psychologiczne aspekty jakości życia pacjenta.

W rzeczywistości, osoby dotknięte zapaleniem przyzębia zgłaszają, że choroba i jej objawy (takie jak ból lub cofanie się dziąseł, ruchomość zębów, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej) miały wpływ na ich funkcjonowanie, komfort, wygląd i pewność siebie. Funkcjonowanie ma również istotny wpływ dla utrzymania dobrego samopoczucia.

Zapalenie przyzębia jest główną przyczyną utraty zębów, a rozległa utrata zębów wiąże się z zaburzeniami żucia. Wtedy funkcja żucia jest związana z uzębieniem resztkowym, a utrata zębów jest związana z zaburzeniem jakości życia pacjenta.

Utrata zębów, zwłaszcza w odcinku tylnym, jak to często ma miejsce u osób dotkniętych zapaleniem przyzębia zmniejsza skuteczność żucia, predysponując pacjenta do niezdrowej diety o niższym spożyciu składników odżywczych.

Ponadto utrata zębów może prowadzić do nieprawidłowego zgryzu, co może skutkować zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi.

W związku z tym rekonstrukcja brakujących zębów powoduje wzrost jakości życia związanej ze zdrowiem jamy ustnej.

Ponadto utrata zębów ma bezpośredni wpływ na wygląd estetyczny i samopoczucie społeczne, wiąże się z ograniczeniem uśmiechania się w miejscach publicznych, nawiązywania relacji i radości ze spożywania pokarmów, co prowadzi do ogólnej utraty pewności siebie.

Dodatkowo utrata zębów przednich wpływa na jakość życia pacjenta nie tylko z estetycznego punktu widzenia, ale także dlatego, że wpływa na umiejętność i swobodę prawidłowego wymawiania słów i komunikowania się z innymi.

Niemniej jednak utrata zębów nie jest jedynym schorzeniem u pacjentów z chorobami przyzębia, które wiąże się z gorszą jakością życia. Nadmierna ekspozycja dziąseł wiąże się z niższym poziomem jakości życia związanej ze zdrowiem jamy ustnej w porównaniu z pacjentami bez odsłonięcia dziąseł, a niższy poziom jakości życia zaobserwowano u młodzieży z przerostem dziąseł przednich.

Osoby z recesjami dziąseł w zębach przednich o co najmniej 2 mm ma około dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia wpływu tego zjawiska na jamę ustną niż u osob bez recesji, a im głębsza recesja, tym niższe wyniki oceny jakości życia.

Obciążenie pracą, status społeczny, brak snu i niezdrowy tryb życia, predysponują pacjentów do chorób przyzębia.

Stres jest powiązany z zapaleniem przyzębia zarówno poprzez mechanizmy bezpośrednie, jak i pośrednie. Z jednej strony nagromadzenie ładunku allostatycznego, czyli zaburzenie naturalnych mechanizmów i procesów zachodzących w ogranizmie gwarantujących ustanowienie i utrzymanie homeostazy, jest związane z niezdrowymi zachowaniami, takimi jak palenie, nadużywanie alkoholu, brak snu i zła higiena jamy ustnej, zwiększając w ten sposób podatność na zapalenie przyzębia.

Ponadto, duże obciążenie pracą przy małej elastyczności (niemożność wykonywania prywatnych rozmów telefonicznych, przyjmowania gości i wyjeżdżania w celach prywatnych w czasie pracy) powoduje obniżenie jakości życia i opieki nad sobą. Osoby o bardziej rygorystycznym harmonogramie pracy myją zęby rzadziej, co w konsekwencji powoduje wyższy poziom płytki nazębnej.

Co więcej, parametry sieci społecznościowych, takie jak bycie wdowcem i posiadanie mniejszej liczby przyjaciół, powiązano również z większym stopniem utraty przyzębia.

Ponadto pacjenci uważają często, że zapalenie przyzębia jest czymś, o czym woleliby nie rozmawiać. Często wyrażanym uczuciem był strach (tj. przed utrata zębów), wstyd (unikanie jedzenia, ludzi, zakrywanie rąk podczas uśmiechania się) i złość (wobec poprzedniego dentysty, który nie uprzedził ich przed zapaleniem przyzębia).

Wreszcie zapalenie przyzębia może wpływać na jakość życia ludzi nie tylko poprzez objawy i funkcjonowanie, ale „również w bardziej subtelny sposób ze względu na takie skutki, jak nasilony ogólnoustrojowy stan zapalny i skutki psychospołeczne”, które mogą prowadzić do utraty pewności siebie i socjalizacji z innymi ludźmi oraz ze względu na większe ogólnoustrojowe zmiany zapalne występujące u pacjentów pacjentów z zapaleniem przyzębia.

Jakość życia w ogromnym stopniu zależy od stanu zdrowia przyzębia. Istnieją dowody na związek zależny od nasilenia choroby: im wyższy poziom choroby przyzębia, tym gorsza jakość życia związana ze zdrowiem jamy ustnej. W szczególności, gdy występują takie objawy, jak krwawienie, nieprzyjemny zapach z ust i ruchliwość zębów, jakość życia ulega pogorszeniu jeszcze bardziej.

Leczenie periodontologiczne zapobiega, leczy oraz przeciwdziała nawrotom wszystkim tym problemom.

Leczenie periodontologiczne przyczynia się do poprawy jakości życia pacjentów dotkniętymi wspomnianymi schorzeniami. Efekty te są związane głównie z leczeniem niechirurgicznym, niezależnie od sposobu zastosowanych narzędzi. Co ciekawe, wydaje się, że podczas zwykłego przebiegu leczenia periodontologicznego, a więc zarówno niechirurgicznego, jak i chirurgicznego, już pierwsze fazy leczenia wykazują większą poprawę w odczuwaniu jakości życia.

Choroby przyzębia i utrata zębów związana z nieleczonym zapaleniem przyzębia mają dobrze udokumentowany wpływ na jakość życia pacjentów. Natomiast leczenie periodontologiczne i łagodzenie objawów może prowadzić do poprawy jakości życia. Pozytywny wpływ wydaje się mieć również odbudowa brakujących zębów.

Graziani F, Tsakos G. Patient-based outcomes and quality of life. Periodontol 2000. 2020 Jun;83(1):277-294. doi: 10.1111/prd.12305. PMID: 32385874.

Graziani F, Music L, Bozic D, Tsakos G. Is periodontitis and its treatment capable of changing the quality of life of a patient? Br Dent J. 2019 Oct;227(7):621-625. doi: 10.1038/s41415-019-0735-3. PMID: 31605074.